Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Περιοδικό Εμβόλιμον, τεύχος 99-100, Φθινόπωρο 2023 - Χειμώνας 2024




Περιοδικό Εμβόλιμον
τεύχος 99-100
Φθινόπωρο 2023  Χειμώνας 2024
 
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


    5   Το γράμμα της σύνταξης
    9   Χαιρετισμοί για τα 35 χρόνια λειτουργίας του εντευκτηρίου και τα 100 τεύχη του περιοδικού
  25   Δημήτρης Χαριτάτος: Για ένα στοιχείο της πόλης των Άσπρων Σπιτιών
  27   Γιώργος Χ. Θεοχάρης: Μια οφειλή 
 Στ. Μπεκατώρος
  44   Ανδρέας Φουσκαρίνης: Σημειώσεις για την ποίηση και την ποιητική του Γιώργη Παυλόπουλου
  71   Παντελής Τσαλουχίδης: Εμφύλια Χιόνια
  76   Marceline Desbordes-Valmore: Οι χωρισμένοι. Εισαγωγή-μετάφραση: Νεφέλη Γκάτσου

  79   Αφιέρωμα στη Ζωή Σαμαρά
  80   Βιογραφικό
  81   Ευσταθία Δήμου: Η λογοτεχνική ακροβασία της Ζωής Σαμαρά
  83   Ευσταθία Δήμου: Συνέντευξη με τη Ζωή Σαμαρά
  86   Γιώργος Δελιόπουλος: Από τη θεωρία στην ποίηση. Για τη μυσταγωγική κριτικογραφία της Ζωής Σαμαρά
  90   Χριστίνα Καραντώνη: Ζωή Σαμαρά: Από παιδίου αρχομένη
  94   Αλεξάνδρα Μυλωνά: Στον ρου του νερού
  98   Δημήτρης Γ. Παπαστεργίου: Ζωή Σαμαρά: Παρασκήνια στην κορυφή του Ολύμπου

101   Αφιέρωμα στην Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου
102   Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου: Δύο ανέκδοτα ποιήματα
104   Γιώργος Βέης: Σε παρτιτούρα από ψίχουλα
108   Αριστούλα Δάλλη: Συμβολισμός και αλληγορία στην ποίηση της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου
113   Ευσταθία Δήμου: Η μορφή του πατέρα και οι προεκτάσεις της στην ποίηση της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου
116   Απόστολος Θηβαίος: Φιογκάκια και πάχνες
118   Μαρία Λιάκου: Ευγενής ναυσιπλοΐα εκδόσεις Μελάνι, 2021 − Ο «εσώτοπος» της Δήμητρας Χ, Χριστοδούλου
120   Γεωργία Μακρογιώργου: Ευγενής ναυσιπλοΐα με κατεύθυνση την αρμονία
123   Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου: Τρεις ποιητικές συλλογές
127   Κώστας Θ. Ριζάκης: στόρυ τής άρνησης
128   Γιάννης Στρούμπας: Με υπαινιγμούς και συνειρμούς
130   Κατερίνα Τσιτσεκλή: Ευλαβική χειροτεχνία
135   Λίλια Τσούβα: Τα υπερρεαλιστικά στοιχεία και η εικόνα της νύχτας στην ποιητική συλλογή της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου Ευγενής ναυσιπλοΐα
141   Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη: Ο Παράκτιος οικισμός (2017) της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου

147   Αφιέρωμα στην Διώνη Δημητριάδου
148   Διώνη Δημητριάδου: Απόηχος μιας Νέμεσης
151   Βαγγέλης Αλεξόπουλος: Τα ποιήματα ποιητικής στο έργο της Διώνης Δημητριάδου
155   Βάλια Γκέντσου: Παλίμψηστη η μορφή του αρχικού τραύματος
159   Άννα Γρίβα: Επιστολή στη Διώνη: με αφορμή τον παλαιό Εφέσιο
161   Γιώργος Δελιόπουλος: Ο ανοδικός ποιητικός βηματισμός της Διώνης Δημητριάδου
165   Ευσταθία Δήμου: Από τον Σίσυφο στον Λύκο: Η εξέλιξη της ποιητικής φωνής της Διώνης Δημητριάδου
168   Χριστίνα Καραντώνη: Στα απόκρημνα τοπία της Διώνης Δημητριάδου
172   Χριστίνα Λιναρδάκη: Σκέψεις με αφορμή τις Τέσσερεις όψεις οιμωγής της Διώνης Δημητριάδου
178   Ισιδώρα Μάλαμα: Γιατί το ποίημα αγρίεψε πολύ...
183   Κώστας Θ. Ριζάκης: του τόπου η τυποποίηση
184   Σταύρος Σταμπόγλης: Περί πλήθους
191   Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης: Λύκε, Λύκε!

195   Αφιέρωμα στην Καλλιόπη Εξάρχου
196   Καλλιόπη Εξάρχου: Ανέκδοτη ποίηση
198   Ευσταθία Δήμου: Της Ποιήσεως ο Μόνος Λόγος. Σκέψεις με αφορμή την ποιητική συλλογή της Καλλιόπης Εξάρχου Μάχιμα Χείλη
201   Σόνια Ζαχαράτου: Τόσο ήθελε το στήθος
204   Μαρία Λιτσαρδάκη: Πόσο ήθελε το στήθος;
207   Γεωργία Μακρογιώργου: Χρώμα, ποίηση και χιούμορ σε «extra large»
209   Ελένη Μερκενίδου: Όταν όλα μυρίζουν παντοθρέπτειρα γη
211   Δήμητρα Μήττα: Η κατασκευή του σώματος στην ποιητική συλλογή Τόσο ήθελε το στήθος της Καλλιόπης Εξάρχου
216   Πολύνα Μπανά: Η αυτοτέλεια του ποιητικού σύμπαντος της Καλλιόπης Εξάρχου
221   Ιωάννης Παπαπανάγου: Μα τι ήθελε το στήθος;
224   Αναστασία Ρεβή: Η γνωριμία μου με την ΚΥΡΙΑ Χ
225   Κώστας Θ. Ριζάκης: καιν τους βαλέδες
226   Αθηνά Σοκόλη: Αψευδής «μαρτυρία»
227   Έφη Τζανή: ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΙ για την ποιητική συλλογή Τόσο ήθελε το στήθος
228   Σοφία Φελοπούλου: Καλλιόπη Εξάρχου, Η Κυρία Χ

230   Πέρασμα στο προσκήνιο - Ι: Ευσταθία Δήμου − Χάρης Ψαρράς
240   Πέρασμα στο προσκήνιο - ΙΙ: Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος − Μαρία Δαλαμήτρου
245   Θάνος Σιδέρης: Ωλήν
246   Σωτήρης Σαράκης: Το άλογο
247   Νεκταρία Μενδρινού: Έξι ποιήματα
251   Χάρις Θεοχάρη: Έξι πινελιές ακουαρέλας
253   Δημήτρης Μπαλτάς: Η Ανησυχία
254   Σ. Αλεξάντροβιτς: Δύο ποιήματα
256   Βαρβάρα Καπογιαννοπούλου: Ποιήματα
260   Σπύρος Κατσίμης: Δύο ποιήματα
261   Ασημίνα Λαμπράκου: Βαδίζοντας στο σημάδι του ήλιου
262   Ματίνα Μόσχοβη: Αηδονία
264   Αριάδνη Καλοκύρη: Κτήμα
266   Φωτεινή Βασιλοπούλου: Μνήμη Γιώτας Αργυροπούλου
268   Γρηγόρης Σακαλής: Έντομο
269   Λεωνίδας Μερτύρης: Ένα παιδί χτύπησε

270   Βιβλίων Επίσκεψις

Σχέδια τεύχους: Φιλάνθη Γεωργανά


Δευτέρα 25 Μαρτίου 2024

Μαρίκα Συμεωνίδου, "Βεντέμα"





ΦΡΟΝΤΙΖΩ


Στο κοίλωμα της αμμουδιάς
να περισώνω
τη σορό της θάλασσας και του ήλιου.
το τραγούδι του τζίτζικα
το φεγγάρι στα νερά της
τον κέδρο
το νησί
γιατί με το που γεννιόμαστε
γιορτάζει μόνο ο θάνατος.
Στο δικό μου καλοκαίρι συγκατοικούν
ουρανός, θάλασσα, βράχια,
και μία γάτα που κλείνει έξυπνα τα μάτια στη ζωή
στο δικό σας;





ΡΑΓΙΣΜΑ


Τι θα ήθελες να καταλήξει στη θάλασσα;
O Νίκος είπε το ξύλο που έτρωγα μικρός
           από τους γονείς μου.
Η Φωτεινή είπε οι φωνές από καυγάδες
η Αγγελική είπε τα κουτσομπολιά γνωστών,
           φίλων και συγγενών
ο Βασίλης είπε ο πόνος
ο Γιάννης είπε η φτώχεια
η Ελένη είπε τον καρκίνο
η Ευγενία την αδικία
η Καλλιόπη τον πόλεμο
κι εγώ;
τα είπα όλα αυτά χωρίς να ραγίσω.





ΘΕΑ


Τρία χρόνια κοιτούσα την Ακρόπολη
ένα ρόδι γαλάζιο
ελπίζω
αφαιρώ
μαθαίνω
μετά από τρία χρόνια
κοιτάς ένα κασελάκι, κάτι οστά μέσα κι ένας βηματοδότης
φίλε, παίζουμε όλοι σε άδειο γήπεδο
πώς είναι όλα να υπάρχουν κι όλα να λείπουν.





ΚΑΗΜΕΝΕ ΠΟΥΑΡΟ


Το μαχαίρι που σκότωσαν τον Σεϊτάνα
δεν το κρατούσε
ούτε η Έλενα
ούτε η Εύη
ούτε η Άννα.

Καημένε Πουαρό
λάθος μετάφραση
δεν ήξερες τίποτα
ούτε κι εσύ
από κρασί.

Καημένε Πουαρό
άσε τους να γελούν
αυτοί δεν ξέρουν
το γιατί
γιατί;
Αυτό το ποίημα
το γράψαμε μαζί.





ΟΛΑ ΤΑ ΠΛΗΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ


Μαύρη Παρασκευή
εκπτώσεις ζωής
που κάποιοι περιμένουν
άλλοι τη ζουν στα επείγοντα
γελώ με τους αλαζόνες
δεν με αφορούν
επιστρέφοντας στον ουρανό μου
κοιτάω τα σύννεφα
μαύρη Παρασκευή
τα σύννεφα
τα πλην του κόσμου.





Από τη συλλογή «Βεντέμα», ΑΩ Εκδόσεις, 2024.

Έργο εξωφύλλου: Γιάννης Στεφανάκις, Η Ελιά των Βουβών, Χανιά
.



Η Μαρίκα Συμεωνίδου γεννήθηκε στον Πειραιά, είναι πτυχιούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει δύο μεταπτυχιακούς τίτλους στην Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ και την Εξέλιξη του παιδιού από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Εργάζεται στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει γράψει τις ποιητικές συλλογές Με τα μάτια των άλλων, Γαβριηλίδης 2010, Πλάνη 18, Μανδραγόρας 2014, Παράξενη εξήγηση 22, Γαβριηλίδης 2018 και Ξέρεις πού οδηγεί, ΑΩ Εκδόσεις 2020. Έχει γράψει επίσης διηγήματα με τίτλο Ζωή, Γαβριηλίδης 2014. Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά όπως «Ποιητική», «Φρέαρ», «Παρέμβαση» και μεταφράσεις της όπως και ποιήματά της στο «Unfollow» και στο «Οροπέδιο».


Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024

Βάννα Γ. Πασούλη, "Lunaris"





ΤΟ ΛΙΚΝΟ


Σαν το πλεούμενο που
ανάβει φώτα στο σκοτάδι
γύριζα και λιτάνευα τα βράδια μου.

Έπλεαν μαγεμένα στη σιωπή
κι αφουγκραζόμουνα συνωμοσία
με το φεγγάρι
ανεξιχνίαστο δισκάρι της Φαιστού
μαλαμοκαπνισμένο ασήμι

με λίκνιζε στα φώτα, στα νερά
και μ’ έδινε στον κόσμο
απ’ την αρχή κάθε φορά.


                     ~ * ~




ΡΕΜΒΑΣΜΟΣ ΙΙ


Είδα μες στο μετρό τη Λορελάη
να χαιρετάει, να κλαίει και να γελάει.

Έβαψε τα μαλλιά της μαύρα
−αντίθεση στο άσπρο πρόσωπό της−
να ’ναι της μόδας και να ξεγελάει.

Δεν βρήκε μες στα σχολικά βιβλία
το ποίημά της, μόνο στατιστικές
και γύρισε όλο πείσμα την πλάτη της
στις πολυεθνικές.

(Ο Μπέρτολντ Μπρεχτ γελάει στο πάθημά της
κι ο Χάινε με μπουρλέσκο τη φλερτάρει.)

Καπνίζει Philip Morris, πίνει μπίρες
καρφώνει ακόμα με το βλέμμα τους διαβάτες
και προσμένει
μήπως τα πλοία αλλάξουνε τη ρότα.

Δεν βλέπει πού πατά
δεν τραγουδά ερωτικά όπως πρώτα
μια τίγρη που ζαλίζεται απ’ τα φώτα
και με θολό το βλέμμα βλαστημάει
τον έρωτα, τον φόβο, τα δυο αδέλφια
στου ξυραφιού την κόψη περπατάνε
−το ξέρει θα κοπεί−
πάνω στα λόγια ισορροπεί, παραμιλάει:

κι αν έπνιγα τους ναύτες με την ομορφιά μου μια φορά
κάποτε θα με πνίξουν της αγάπης τα νερά


Από την ενότητα «Τα τραγούδια του Ρήνου»





ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΡΧΑΡΙΟΥ ΔΥΤΗ


Θάλασσα απέραντη και βουερή, υγρή μητέρα
ξέρω θα σύρεις
τ’ αλλοτινά μου είδωλα
στη σήψη ή στην οξείδωση αναμφίβολα.

Όμως εκείνα τα ακρογιάλια που ερωτεύτηκα
καθώς η ανάγκη, ανάδοχος της ένδειας
τα είχε βαφτίσει ιδανικά χωρίς να με ρωτήσει
μην τα μολύνω.
Ας μην ξεχνώ πως με την άρμη τους σιτεύτηκα.

Μένει ν’ αποτολμήσω τώρα την κατάδυση
κι ο ενδοιασμός στο ενδεχόμενο του πάτου
και στην ιδέα ενός ανάξιου θανάτου.

Μα για φαντάσου με στην ύστατη ανάδυση
κι όταν το ξόδι μου στολίζουν τ’ αρμυρίκια
την πλανεμένη μου ψυχή καθάρια και ανάλαφρη
ένα μαργαριτάρι ν’ ανασύρει από τα φύκια.


Από την ενότητα «Διαδρομές»




ΑΜΦΙΛΥΚΗ

                           Όταν παραπλανά το φως


Σαν κεράκια τρεμάμενα
οι καρδιές αναλώνονται απόψε
στο μανουάλι του αινίγματος της πρόθεσης.

Περιμένουν πριν σβήσουν
κάτι στέρεο ν’ ανατείλει στα μάτια, στα χείλη.

Διακλαδίζονται ωστόσο τα ρίγη
σαν αντένες στη θύελλα
και τα πείσματα τρίζουνε κάτω απ’ το πέλμα

Και τ’ ανείπωτα όλα εκτοξεύονται σαν τα βέλη
στα τείχη της Τροίας.

Και το σπίτι βουλιάζει.
Άραγε ξημερώνει ή βραδιάζει;

Ήδη πέρασε ύπουλα τα μαβιά της κλωνιά
η αμφιλύκη απ’ τις γρίλιες

σαν αρχαίος προφήτης
μπρος στο ανίδεο πλήθος
αναγγέλλοντας
θάνατο.


Από την ενότητα «Τα δώρα της Άτης»





AMARO
 
                      Από τα πρώτα δευτερόλεπτα της γύρης
                      Όλη η πόλη κατάμονη.
                                            Δήμητρα Χριστοδούλου


Και αν το σήμερα από το ελάχιστο καμωμένο
σαν άγριο πουλί που αιφνιδιάστηκε
στη λάμψη της υστεροβουλίας
και της μικρότητάς του
κλέβει τις μέρες μας βαλσαμωμένο
επάνω από την πάχνη των βουνών
στα μεθυσμένα μεσημέρια του χειμώνα
ασφυκτιά μεσήλικας, ασθματικός καιρός.

Ίσως το αύριο να δυναμώσει τα ισχνά του χέρια
και να συνάξει πονετικά τη βουβή
μαρμαρωμένη πάχνη επάνω από τη χώρα.
Τότε και ο Αχώρητος του ψηφιδωτού
θα μας παραχωρήσει Πλατυτέρα
που με τα κράσπεδα των ιματίων της
θα σκουπίσει τρυφερά
το δάκρυ του νηστικού παιδιού και του ληστή
τον ένοχο ιδρώτα.

Ύστερα, μέσα σε ιλαρό απόγευμα
δεν θα μπορέσουν ούτε ο τελώνης ούτε ο γραφιάς
παρά να αιχμαλωτίσουν αμήχανα
όσο που να φυσήξει τη χρυσόσκονη
από το ρούχο της η αιθρία
μικρήν αχτίδα φωτός υπερουσίου
προτού εκείνη φυγαδεύσει τις μέρες μας
κρυφά στο καραβάνι της ερήμου τους.


Από την ενότητα «Απόλογοι»





Από τη συλλογή «Lunaris», εκδόσεις Περισπωμένη 2021.

Σημείωση: Η γραφή της Βάννας Γ. Πασούλη είναι πολυτονική.



Η Βάννα Γ. Πασούλη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά και Νεοελληνική και Βυζαντινή Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Γλωσσολογία σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Δίδαξε την ελληνική γλώσσα σε ξένους φοιτητές στο Διδασκαλείο της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών αλλά και στο εξωτερικό. Ποιήματα και διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή Μέρες του νόστου (Ηριδανός, 2008) και τη συλλογή διηγημάτων Ο εφταξούσιος (Γαβριηλίδης, 2018). Εργάστηκε στη Μέση Εκπαίδευση.
 

Τρίτη 19 Μαρτίου 2024

Σταύρος Μίχας, "Θηρευτής εκτός ορίων"





Η ΕΥΩΔΙΑ ΕΝΟΣ ΡΟΔΟΥ


Η ευωδιά ενός ρόδου
μεσ’ στη νύχτα που τρέμει

ο κραδασμός των άστρων
σμιλεύει τη γη

παιδιά παίζουν
με μεγάλα σμαραγδένια μάτια

παράθυρα ανοίγουν μέσα μας
κι αναδύονται χιλιάδες πεταλούδες.





ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΤΗ ΓΥΜΝΟΤΗΤΑ

                         στον Μιχάλη Κατσαρό


Πάντα
μια ζωή στη γυμνότητα
ταιριάζοντας εξαρχής
με το τίποτα
έτσι ελεύθερα και άγρια
σ’ αυτό το μηδέν του όλου
ανακαλύπτοντας τα πράγματα
πάλι σαν την πρώτη φορά.

Έτσι κινείσαι και στέκεις
μες στον πανάρχαιο χρόνο
αφού είσαι η μπίλια
κι η στέκα μαζί του μπιλιάρδου
βλέποντας κι από μακριά το παιχνίδι.

Μπορεί να γίνουν τα πάντα εδώ
μπορεί και τίποτα
καθόλου δε σε νοιάζει.

Κοιτώντας το τίποτα
είναι σα να τα βλέπεις
                                        όλα.





ΔΙΑΦΑΝΟΣ ΟΠΩΣ ΤΟ ΦΩΣ


Ντυμένος με την επιθυμία του ήλιου
μπαίνεις στο κορμί της μέρας
διάφανος όπως το φως.
Βαδίζεις μες στους ήχους τ’ ουρανού
μαζεύεις τα κομμάτια σου
ένα ένα
και δίχως μάτια προχωρείς
στη φλόγα του μεσημεριού.

Ένας κατοπτρισμός σε σβήνει
γεννιέσαι σ’ έναν άλλο.

Είσαι του δέντρου και του σύννεφου η υπομονή
ρωγμή φωτιάς πάνω στο βράχο
λουλούδι αναστάσιμο.

Όλος ο κόσμος είσαι
σε μια μόνο στιγμή.





Από την ενότητα
«Ανατολικά του φωτός»



ΜΕΙΝΕ ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΖΕΣΤΟ ΒΥΘΟ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΣΟΥ
 
                                                              στον Θανάση Κουτλή


Όταν γυρίσεις ξανά
ο δρόμος για το ποτάμι θα ’χει γεμίσει σαπισμένα σπίτια.
Κανείς δεν θα σε περιμένει πια εδώ
μόνο γιγάντιοι πυλώνες της ΔΕΗ
και οι κεραίες της τηλεόρασης να μεγαλώνουν
εκεί που για τελευταία φορά
είδες το καλαμπόκι να φυτρώνει.
Τίποτα δεν θα ’ναι το ίδιο
παρά μόνον η βουή του νερού στο μυαλό
και στα βράχια της μνήμης σου.
Οι άνθρωποι του ποταμού
έπαψαν πια να μιλούν ο ένας στον άλλον
με φωνή μικρών πουλιών.
Τώρα τα πρόσωπά τους γυαλίζουν
σαν λεπίδες ξυραφιού
καθώς περνούν με πέτρινα μάτια
στο μαύρο φως.
Μείνε κρυμμένος στο ζεστό βυθό
του εαυτού σου
μέχρι να φύγεις πάλι.





H ΚΟΡΗ ΚΑΙ Τ’ ΟΝΕΙΡΟ

                              Μνήμη Ανδρέα Εμπειρίκου


Είχε η χλομή κόρη
στο στόμα χρυσό ποίημα
και τα μαλλιά λυτά
είχε στην πλάτη.

Καθόταν γυμνή στο μαύρο πιάνο
που ’χε ρόδες κόκκινες
παίζοντας σεληνοηλιοτράγουδα
κι αυτό κυλούσε στις ρίζες των δέντρων
στριφογυρνώντας απαλά μέσα στο μαύρο δάσος.

Ξαφνικά γιγάντιοι Μυρμιδόνες
βγήκαν τρέχοντας μέσα απ’ την Οίτη
κρατώντας τσάπες , φτυάρια και αξίνες
κι έσπαζαν το φεγγάρι σε μικρά διαμάντια.

Τότε η χλομή κόρη
έβγαλε απ’ το στόμα της το χρυσό ποίημα

και το κρέμασε στον ουρανό.





Από τη συλλογή «Θηρευτής εκτός ορίων», εκδ. Μανδραγόρας, 2001.


Σάββατο 16 Μαρτίου 2024

Αφροδίτη Φραγκιαδουλάκη, "Το κυνήγι του θησαυρού"





1

Έκπτωτος βιγλάτορας των στοιχειών
αετός και κόρακας στις κορφές
επιτηρώ τους σταρένιους ορίζοντες.
Ρήγας με αραχνιασμένο στέμμα,
βασιλεύω στους ασπαλάθους.
Στη χιλιομπαλωμένη μου φορεσιά,
εγώ κρύβω τον θησαυρό!





2

Φιδίσιο μονοπάτι από τη Βενετιά
με κάρβουνο βυζαντινό ζωγραφισμένο,
καταβρόχθισε τους αρμούς μου.
Το νάμα που αναβλύζει από τα βάτα
κυλάει στο αγκωνάρι των προσευχών.
Σε ωραία πλάκα ακουμπισμένο
εγώ κρύβω τον θησαυρό!





8

Στους αγρούς της ανάμνησης
και στων αγγέλων τους αχανείς τόπους,
μετρώ άχρονα τον χρόνο.
Κι αν μου λείπεις, δεν μου λείπεις
γιατί κάθε μέρα σε νοσταλγώ…
Στα λόγια που ποτέ δεν είπαμε
εγώ κρύβω τον θησαυρό!





13

Ιεροκήρυκας δίχως παλάτια,
ζυμώνω τον ιδρώτα μου στις σκουριές
και στα παλιά τεφτέρια αγκομαχώ.
Τα δώρα της μέρας αποσυνθέτω
στη γέρικη ανάσα και τον παλμό.
Στο κορμί με τα φύλλα από αρζέντι,
εγώ κρύβω τον θησαυρό!





Από το e-book της Αφροδίτης Φραγκιαδουλάκη, Το κυνήγι του θησαυρού, Αστρίτσι. 2024.

Οι 15 γρίφοι του βιβλίου, γράφτηκαν για το Κυνήγι του Θησαυρού που έλαβε χώρα στο Αστρίτσι Ηρακλείου τις Απόκριες του 2024.


ΓΡΙΦΟΙ

  1   Ανεμόμυλος
  2   Άξιον Εστί
  8   Κοιμητήριο
13   Ελαιοτριβείο


Πηγή για τη φωτογραφία, η σελίδα της Αφροδίτης Φραγκιαδουλάκη στο facebook.

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024

Ηλίας Μπούσιος, "Στα χνάρια του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα"





Καταρράκτες των ονείρων


Καταρράκτες των ονείρων που βρέθηκαν
δίχως βάθρα, δίχως ορμή
και δίχως παράθυρο στο φως!
Στις άκρες του κήπου μου
πέτρες της θλίψης.

Και όπως όλα τα ωραία πράγματα
που στριμώχτηκαν και παραγκωνίστηκαν
περιφέρονται άτακτα
στο στενό διάστημα της παύσης.
Αιωρούνται απορημένα στις παρυφές
της καταργημένης ζωής.





Αρλεκίνος


Κορμί στα τρία: Πλατίνα σκορπισμένη στον αέρα.
Ψυχή από μισό χαμόγελο: Κρύσταλλο στο φως που μίσεψε.
Ένα κόλπο: Μαργαριτάρι στο σκοτεινό βυθό.





Πτυχές της κραυγής


Η φαντασία μιας κραυγής
πάει από παρουσία σε παρουσία.
Η απουσία μιας κραυγής
πάει από κορυφογραμμή σε χαμηλή του λόφου κορυφή
και από χαμηλή κορυφή σε βαθύ πολυφορεμένο πηγάδι.

Πάνω από τους ξεχασμένους καλαμιώνες
και τη χρυσαφένια μέρα
πρόκειται να ξεπροβάλλει ένα μαύρο σημάδι.
Ζητείται μνήμη καθαρή.

Σαν τη νύξη μιας χορδής της κιθάρας
μια αναθαρρημένη κραυγή έκανε να κυματίσουνε
παρατημένες λευκές σημαίες.
Ζητείται στίγμα περισυλλογής κυκλικό και αειθαλές.

(Αχ, η μικρή πόλη δεν μετριέται με τα σβησμένα φανάρια της
αλλά με την υποχώρηση της φαντασίας μιας κραυγής
και τους ανθρώπους που προβάλλουν διακαώς το ύψος τους).





Όταν χάνεται…


Όταν χάνεται η γη και το τοπίο μας
ποιος νικημένος άνθρωπος θα σηκώσει το βάρος;
Ποιος πονεμένος άνθρωπος
δεν θα μπορέσει να σηκώσει το χέρι του
και να δείξει τον ουρανό;
Ποιος Ήλιος
θα ευθυγραμμιστεί με το κέντρο μας;
Ποιος καθαρός ουρανός θα επιμείνει
για να μελετήσει το σχέδιο
που θα βγάλει το αδιέξοδο της σκιάς
απ’ τη σκοτεινή φωλιά του;

Μα αν συμβεί τίποτα να μην μείνει
και αν όλα πάνε στραβά
Επειδή κάθε πνεύμα είναι σε σύζευξη μ’ ένα άστρο
εγώ θα εμπιστευτώ το άστρο, λοιπόν
που υποβάλλει με λεπτότητα των κορυφογραμμών τις ανάσες.

Μην απορείτε και μη γελιέστε φίλοι μου·
αυτή η ιστορία
ψίθυρος είναι γλυκός και όχι μουρμουρητό απεγνωσμένο…





Δυναμική


Το τρεχούμενο νερό με πολύ κόπο
χτυπάει το σήμαντρο της ελευθερίας

Τα δέντρα συνομιλούν με τον άνεμο
από τότε που λύγισαν
και τ’ αγριολούλουδα τον κεντάνε με χρώματα
από τότε που η άνοιξη
στεφανώθηκε την ειρήνη

Και μια γλυκιά επιθυμία
στην καρδιά ποντισμένη
κάνει το λειψό φεγγάρι πανσέληνο.





Τι παράξενο…


Μέσα στο καμένο βουνό,
δίπλα στην τοξική λίμνη,
δίπλα στο λερωμένο ποτάμι,
πάνω απ’ το διαβρωμένο έδαφος
βαθιά μέσα στη ρυπαρή ατμόσφαιρα,
πάνω στα χέρσα χωράφια
πίσω απ’ τα αφρόντιστα φυτά της πόλης
και δίπλα στο στεγνό ρέμα
Τι παράξενο να με αποκαλούν ποιητή!





Από τη συλλογή «Στα χνάρια του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα», εκδ. Κουίντα, 2023.




Ο Ηλίας Μπούσιος σπούδασε μαθηματικά και ξένες γλώσσες. Άρχισε να γράφει ποίηση από την εφηβεία του. Έχοντας ταξιδέψει ανά τον κόσμο, σπουδάζοντας το βιβλίο του εαυτού του και του κόσμου κι έχοντας δοκιμαστεί σε πολλά επαγγέλματα, βρήκε τον δρόμο του και τον λόγο της ύπαρξης του στην ποίηση. Συμμετείχε στις ανθολογίες Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση και στη Φιλολογική Πρωτοχρονιά (2021-2023). Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κουίντα οι ποιητικές του συλλογές Στιγμές που εκβάλλουν στο Αιώνιο (2021) και Ροές ψυχής (2022).

Κυριακή 10 Μαρτίου 2024

Κώστας Θ. Ριζάκης, "με δράπανον ο ορίζων;"





με δράπανον ο ορίζων;


βλέπεις ξεκάθαρα πρηνής καν πίσω
από τον τοίχο κάποιος δε εδώ μαχόμενος
δύναται ίσως ναν σιωπά πιο δυσπιστών
ο άλλος ρωτάει ωμά μην απορητικά ναι
βλέπεις όλοι βλέπουμε προκύπτον μείζον
θέμα ωστόσον θαν παραμένει ευπρόσδεκτα
διττόν τι βλέπεις δα τι βλέπουμε ή κ’ έως πού
γαρίδωσεν τ’ αυριανό μας μάτι όταν δη προ-
γραμματικά αυτό που βλέπεις προσδιορίσθη
αύτανδρον τοίχος μονός ναν πάρει σκέτα τοίχος!

(κι έγκυρος νυν ο πλους ποιητών κελύφη προεικονίζεις)


                                                                  Κώστας Θ. Ριζάκης




Ο ποιητής Κώστας Θ. Ριζάκης (Λαμία, 1960) εξέδωσε δεκαπέντε συλλογές, τη μία συγκεντρωτική (των εξ πρώτων ‒ γ΄ επαν. Κουκκίδα 2020). Διηύθυνε ή και συνδιηύθυνε επτά έως τώρα (σε εννέα εν συνόλω περ.) λογ. περιοδικά. Επίσης, επιμελήθηκε περί τα 200 βιβλία (ιδία ποιητικά), αρκετά αφιερώματα σε έντυπα άλλων, καθώς και τιμητικούς τόμους σε μορφές (Κ.Ε. Τσιρόπουλο, Γ. Πέγκλη, Μ. Μέσκο, Ο. Αλεξάκη, Σ. Σαράκη, Ζ. Σαμαρά, Β.Π. Καραγιάννη, Γ.Χ. Θεοχάρη, Δ. Αγγελή ‒ τα τελευταία 2 υπό έκδοσιν) τής λογοτεχνίας μας. Ενασχολείται δε και συνεχίζει, με τη σύγχρονη γυναικεία γραφή (Ζ. Δαράκη, Λ. Παππά, Μ. Καραγιάννη, Κ. Κούσουλα, Χ. Κουτσουμπέλη, Έ. Λάγκε, Έ. Κορνέτη, Ν. Κεσμέτη, Κ. Ρουκ, Μ. Κουγιουμτζή, Α. Μπακονίκα, Ά. Γρίβα, Δ. Δημητριάδου, Ν. Χαλκιαδάκη). Πρόσεξε πολύ όσους νεώτερους άξιους. Τελευταία του συλλογή (με τον Σταύρο Σταμπόγλη) η, πυξίδα ουρανομήκης, εκδ. Παρέμβαση 2023. Έχουν γραφεί και εκδοθεί πολυάριθμα μελετήματα για το ποιητικό του έργο.



Πρώτη δημοσίευση

Στην εικόνα: Winslow Homer, «Eight Bells» (1886).
Πηγή για την εικόνα: Wikimedia Commons.


Πέμπτη 7 Μαρτίου 2024

Νίκος Μυλόπουλος, "Τ’ ανοξείδωτα Χάικου"





Μασώντας πέτρες



Πληγή που χαίνει
Τώρα η εξέλιξη
Χωρίς ανθρώπους.


*   *   *



Αγγίζεις ψυχή
Κι η αγάπη φωτίζει
Τα σκοτάδια μου.


*   *   *



Ο χρόνος είναι
Οι έρωτες που ζούμε
Και τίποτ’ άλλο.


*   *   *



Κρατώ μια λέξη
Με γράμματα άγνωστα
Μέσα στο στόμα.


*   *   *



Βουβό φεγγάρι
Τραγουδά καθ’ εκάστην
Άσμα Ασμάτων.


-- -- -- -- -- -- -- -- -- 



Γεωτρύπανα χαράς



Ερωτευμένος
Στ’ άσπρα δέθηκα πανιά
Και ξεκίνησα.


*   *   *



Μονοσύλλαβα
Ποιήματα αγάπης
Οι ανάσες σου.


*   *   *



Πόσο εύθραυστη
Στην αγκαλιά μου μέσα
Η ανάσα σου.


*   *   *



Μες στων ματιών σου
Τις θάλασσες πνίγονται
Οι θλίψεις όλες.


*   *   *



Άσε να είμαι
Το πιο βαθύ κόκκινο
Στην παλέτα σου.



-- -- -- -- -- -- -- -- -- 



Από τη συλλογή «Τ’ ανοξείδωτα Χάικου», Εκδόσεις Παρέμβαση, 2023.
Προλογίζει ο Γιώργος Ρούσκας.
Έργα εξωφύλλου: Κώστας Γόγαλης.




Ο Νίκος Μυλόπουλος γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1951 στην οποία σπούδασε, ζει και εργάζεται ως Χειρουργός Οφθαλμίατρος. Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ.
     Έχει εκδώσει δώδεκα ποιητικές συλλογές ενώ συμμετείχε και σε τέσσερεις συλλογικά ποιητικά βιβλία. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα Ιταλικά, Γερμανικά και Ισπανικά και έχουν δημοσιευθεί σε πλείστα ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά περιοδικά και στο διαδίκτυο. Επίσης επιλεγμένα ποιήματά του περιλαμβάνονται σε πολλές ποιητικές ανθολογίες.
    Συνεντεύξεις, ανέκδοτα ποιήματα και κριτικά σημειώματα για το έργο του έχουν δημοσιευθεί στους ιστότοπους λογοτεχνίας Culture Book, Ennepe moussa, Fractal, Literature, Diastixo, καθώς επίσης στο «Νόημα», «Στους πίσω κήπους μίας λέξης», στη «Φιλολογική» και στην «οδό Πανός».



Δευτέρα 4 Μαρτίου 2024

Γιλά Μοσάεντ, "Τρία ποιήματα από την υπό έκδοση συλλογή «Αργοπορούν οι λέξεις»", (μετάφραση - επίμετρο: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη)





Γιλά Μοσάεντ

Τρία ποιήματα από την υπό έκδοση συλλογή «Αργοπορούν οι λέξεις»
Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη


Η γλώσσα μου ήταν το δέντρο
Η γλώσσα της μητέρας μου
ήταν το γάλα σε στεγνές φλέβες

Η γλώσσα της μητέρας μου
ήταν ο άφοβος χτύπος της καρδιάς
που έδιωχνε κάθε αμφιβολία

Δεν έχω καμιά γλώσσα πλέον
Μόνο όταν ένα μικρό πουλί
χτυπά στο νυσταγμένο παράθυρό μου


                       *   *   *



Φύτεψέ με
κάπου στο μαυρόχωμα
Όπου να ’ναι
Με φύλλα σκέπασέ με
Θρέψε με
με το σκοτεινότερο όνειρο του εδάφους
Βάλε με στο χώμα
ανάμεσα στων σκουληκιών τα στεγνά στόματα
 
Πάρε πίσω όλες τις αφηγήσεις
Τους μύθους
Άσε με γυμνή
στη δική μου σφαίρα


                       *   *   *



Κομιστές νεκρών αστεριών στον ουρανό
απομακρύνουν κρύα και βαριά πτώματα
Τα μαζεύουν σε έναν λάκκο

Νεκροί της Τρίπολης
Νεκροί της Βαγδάτης
Νεκροί της Χαράτ
Νεκροί της Δαμασκού
στη φροντίδα του ανέμου

Ανώνυμοι δεν απαριθμούνται ποτέ
Σοροί νεκρών πόλεων
περιμένουν ν ανασάνουν και πάλι





ΓΙΛΑ ΜΟΣΑΕΝΤ


Η Ιρανή ποιήτρια Γιλά Μοσάεντ γεννήθηκε στην Τεχεράνη το 1948. Μετά τις σπουδές στης στο Ιράν και στις ΗΠΑ, όντας αναγνωρισμένη ποιήτρια εξαναγκάστηκε από το στυγερό καθεστώς του Χομεϊνί να διαφύγει από την πατρίδα της ζητώντας άσυλο στη Σουηδία. Το 1997, μετά από ένδεκα χρόνια, εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή της στα σουηδικά, δηλώνοντας: «Το να ζεις στην εξορία συνιστά μια διαρκή πάλη ενάντια σε όλα αυτά που αρνούνται σε κάποιον τη μνήμη του. Το να γράφεις στη γλώσσα της εξορίας είναι το ίδιο με το να δημιουργείς έναν χώρο στη μνήμη αυτής της χώρας. Είναι ένας μεγάλος θρίαμβος ν’ αποτελέσεις μέρος της ιστορίας της λογοτεχνίας μιας ξένης γλώσσας» (Svensk Bokhandel, 1997). Βραβεύτηκε επανειλημμένα από σημαντικούς λογοτεχνικούς φορείς της τέχνης στη Σουηδία, ώσπου το 2018 εκλέχθηκε ισόβιο μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας αποτελώντας μοναδική περίπτωση μέλους δίχως σουηδική εντοπιότητα στα εκατό και πλέον χρόνια λειτουργίας της Σουηδικής Ακαδημίας ως φορέα απονομής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το 2022 με τη μετάφραση της ποιητικής συλλογής της Η όγδοη χώρα (2020), στα γαλλικά Le huitième pays, η Γιλά Μοσάεντ έλαβε το βραβείο Max Jacob étranger 2022. Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει στα σουηδικά τις ακόλουθες δέκα ποιητικές συλλογές: Ανήκα στους ανέμους (2024), Αργοπορούν οι λέξεις (2021) (απ’ όπου και το απόσπασμα των τριών ποιημάτων), Η όγδοη χώρα (2020), Πόσο σας έλειψα εδώ (2018), Γεννώ το ελάφι (2015), Ένας ήχος που μόνο εγώ μπορώ (2012) Κάθε βράδυ φιλώ τα πόδια του εδάφους (2009) Κάτω απ’ το ποτάμι υπάρχει ένα μαξιλάρι (2005) Επτά άγριοι ωκεανοί: Ποιήματα 1997-2000, (2000), Η σελήνη και η αιώνια αγελάδα (1997). Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα ισπανικά και τα αγγλικά, ενώ ποιήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε αραβικές, εσθονικές, ιταλικές, ολλανδικές και νορβηγικές ανθολογίες. Στα ελληνικά δημοσιεύτηκαν ποιήματά της για πρώτη φορά στο “Έντιθ Σέντεργκραν, Κάριν Μπόγιε, Τούμας Τρανστρέμερ, Γιλά Μοσάεντ, Δέρμα από πεταλούδες. Επιλογές σουηδικής ποίησης” (2018), σε δική μου μετάφραση και στο βιβλίο Μου δίνεις την ελευθερία να μην ανήκω (2021), όπου είχα ανθολογήσει και μεταφράσει πενήντα δύο ποιήματα από πέντε προηγούμενες ποιητικές συλλογές της.


Μετάφραση - επίμετρο: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη




Προδημοσίευση από το βιβλίο: Γιλά Μοσάεντ, Αργοπορούν οι λέξεις (Orden är försenade, 2021), που αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μανδραγόρας εντός του 2024.


Πηγή για τη φωτογραφία της Γιλά Μοσάεντ, η προσωπική σελίδα της στο facebook.